Türkiye ABD İkili Ekonomik İlişkileri ve İhracat Destekleri

Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ABD Başkanı Trump’ın daveti üzerine, 12-13 Kasım 2019 tarihleri arasında ABD’ye bir çalışma ziyareti gerçekleştirdi. Buradaki önemli gündem maddelerinden biri, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin arttırılmasıydı.

Türkiye’nin eskiye nazaran bulunduğu coğrafyadaki politik ve ekonomik nüfuzunda artış yaşaması iki ülke ilişkilerini de yeniden şekillendirmeye başladı. Ekonomik ve ticari ilişkilerin de bu bağlamda etkilendiği görülmektedir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’ye olan son ziyareti, iki ülke arasında çözülmeyi bekleyen bazı meselelerin diyalogla çözüleceğine işaret etmekte, ikili ekonomik ilişkilerde yeni bir sayfa açılmasına yönelik olduğunu da göstermektedir.

327 milyonluk nüfusu ile 2018 yılı itibari ile 62.869 dolar kişi başı gelire sahip olan ABD yaklaşık 20,5 trilyon dolarlık gayri safi yurt içi hasıla rakamı ile dünyanın en büyük ekonomisi ve pazarı konumundadır. Dünya Ticaret Örgütünün verilerine göre ABD, dünya toplam ihracatında %8,72 ve dünya toplam ithalatında %13,37’lik bir paya sahiptir.  Dış ticaret açığı veren ABD, bu bağlamda Türk ihracatçıları için potansiyeli yüksek bir pazar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Türkiye’nin ABD İhracatı

Aşağıdaki grafikte görüleceği üzere 2000’li yılların başından beri Türkiye’nin ABD’ye ihracatı genel itibari ile pozitif bir trend izlemektedir. Türkiye – ABD ikili ticaret hacmi, 2018 yılı itibari ile 20,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.  İki ülke Devlet Başkanlarının yakın zamanda işaret ettiği 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi, iki ülke arasında ticaretin geliştirilmesi noktasında önemli bir çıpaya dönüşebilir. Öte yandan, ABD ile Çin arasında yaşanan ticaret savaşı, Türkiye’nin birçok ihracat kaleminde rekabetçiliğine olumlu etkiler yapmaktadır. Hazır giyim ve ev tekstili, mobilya, otomotiv ve oto yedek parça, mücevher, mermer dahil yapı malzemeleri, halı başta olmak üzere Türkiye’nin ihracatını yaptığı birçok kalemde ABD pazarında önemli fırsatlar bulunmaktadır.  Bu göz önüne alındığında, Türk firmalarının özellikle Çin ile yaşanan ticaret savaşının yansımalarından doğan yeni rekabet avantajlarını değerlendirerek ABD pazarına giriş yapmaları için çok doğru bir zamandır.

türkiye abd ikili ticareti, ihracat ithalat, fuar katılım desteği, kira marka ve tasarıma destek, yabancı marka satın alma, turquality

Kaynak: TUİK

Birçok Türk firmasının özellikle son yıllarda hedef pazarlar arasında istikrarlı ve potansiyeli yüksek olan ABD’ye girdiği görülmektedir. Birçok Türk firmasının Ticaret Bakanlığının ihracat desteklerinden de faydalanarak ABD’de ofis, mağaza, showroom ve depo gibi birimler kurdukları ve kendi ürünlerinin pazarda tutunabilmesine dönük tanıtım harcamaları ve fuar katılımlarına ağırlık verdikleri görülmektedir. Ülkede düzenlenen hemen hemen her uluslararası fuarda birkaç Türk firmasına rastlanmaktadır.

Ticaret Bakanlığı, firmaların ihracat destekleri için bilgi edinebilmesinde https://kolaydestek.gov.tr/ isimli internet platformunu Türk firmalarının hizmetine sunmuştur. Firmaların ihracat destekleri ile ilgili üyesi oldukları ihracatçı birliklerinden veya ABD’de faaliyet gösteren Ticaret Müşavirlik ve Ataşeliklerinden desteklerle ilgili detaylı bilgiyi temin edebilirler.

İhracat Destekleri:

İhracat hacmimizin arttırılması amacıyla, Ticaret Bakanlığı tarafından verilen fuar katılım, yurtdışı birim, marka ve tanıtım, markalaşma ve Turquality, tasarım, yurtdışı markası satın alma destekleri başta olmak üzere 14 farklı destek bulunmaktadır. Ayrıntılı bilgiye Ticaret Bakanlığı’nın internet platformu üzerinden ulaşılabilir. Aşağıda en çok talep gören desteklerden kira giderleri, fuar harcamaları ve yurtdışı marka satın alma desteklerine ilişkin bilgilendirme amaçlı açıklamalar bulunmaktadır.

Kira Giderlerinin Desteklenmesi:

Yurt dışında kiralanan ofis, mağaza, showroom, depo veya reyonun kira giderlerinin önemli bir kısmı devlet tarafından desteklenmektedir. En fazla 25 birime kadar her ülke için 4 yıl boyunca destek verilmektedir.

 Üretici FirmalarTicari Firmalar
Mağaza%50 oranında mağaza başına 120.000 ABD Doları%40 oranında mağaza başına 100.000 ABD Doları
Ofis/Depo/Showroom%50 oranında 100.000 ABD Doları%40 oranında 75.000 ABD Doları

Destekten faydalanabilmek için öncelikle açılan birimde satılacak ürünlerin Türkiye’de üretilmesi ve yurt dışındaki şirket ile Türkiye’deki ana şirketin arasında organik bağ olması gerekmektedir. Destek ödemesi yurt dışı ortaklık oranına göre hesaplanır. Örnek vermek gerekirse, Florida’da bir Amerikan firması ile %50 ortak olarak bir mağaza açılmışsa, alınacak destek 100.000 ABD Doları iken ortaklık oranında 50.000 ABD doları destek alınacaktır. Öte yandan, yurt dışı şirketin, Türkiye’deki ana şirketin kuruluş tarihinden sonra açılması ya da yurt dışındaki şirketin hisselerinin Türkiye’deki ana şirketin kuruluşundan sonra satın alınmış olması gerekmektedir.

Kira desteği için yurt dışında açılan birime ilişkin kira sözleşmesi imzalandıktan sonra 6 ay içinde Ticaret Müşavirlikleri/Ataşeliklerine gerekli evraklar verilir ve bunlar yurtdışı birimini yerinde inceler. Ticaret Müşavirlikleri/Ataşeliklerinin birimin Tebliğ çerçevesinde faaliyet gösterdiğini, ilgili birime ait kira tutarının rayice uygun olduğunu, ilgili birimde Türk ürünlerinin pazarlandığını tespit ederek olumlu görüş vermiş ve belgeleri onaylamış olması gerekmektedir. Akabinde üyesi olunan İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne, İşbirliği Kuruluşları ise Bakanlığa başvuru yapılır.

Fuar Harcamalarının Desteklenmesi:

Yurt dışında düzenlenen ticari nitelikli fuarlara katılım sağlamak yoluyla ihracatımızın arttırılması için Bakanlık tarafından belirlenen fuarlarda “Türkiye Markası” standlarına ilişkin yer kirası, nakliye ve organizasyon giderlerine ilişkin  harcamalar desteklenmektedir.

Yapılacak desteğe ilişkin hesaplama katılımcının stand alanının metrekare cinsinden büyüklüğü dikkate alınmak suretiyle yapılmaktadır.

Örnek vermek gerekirse, 10 m2 stand için 10m2x Bakanlıkça belirlenen ücret (500,00 TL) = 5.000,00 TL destek verilir.

Milli katılım ve bireysel katılım seçenekleri bulunmaktadır.

Tanıtım faaliyetlerine ilişkin harcamalar %75 oranında desteklenir. Destek tutarı fuarın genel nitelikli olması halinde 320.000 TL, sektörel nitelikli olması halinde 500.000 TL’yi geçemez. Sektörel nitelikli fuarlarda ilaveten proje kapsamında yapılacak harcamaların %75’i 320.000 TL’yi geçmemek üzere desteklenir.

Desteklenen fuar listeleri Bakanlığın web sitesi üzerinden açıklanmaktadır. Fuara katılım Ticaret Müşavirliği/Ataşelikler tarafından yerinde incelenir. Ticaret Müşavirliği/Ataşeliklerin onayı alındıktan sonra gerekli diğer belgelerle bağlı olunan ihracatçı birliğine 3 ay içinde başvuru yapılır.

Yurtdışı Markasını Satın Alma Desteği:

Markayı satın alırken kullanılan TL cinsi kredilerde 5 puan, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 puan olmak üzere toplam 2.000.000 ABD Dolarına kadar destek verilir. Kredi faiz desteğinden, satın alınmak istenen 3 marka için yararlanabilinir. Markanın değerini belirlemek için hazırlanacak Marka Değerlendirme Raporu için de, %60 oranında 200.000 ABD Dolarına kadar destek verilmektedir.

Destekten faydalanabilmek için, satın alınmak istenen markanın o ülkede en az 10 yıldır tescilli bir marka olması, markası satın alınacak şirket ile ortaklık ilişkisi bulunmaması gerekmektedir. Marka alım bedeli, bir danışmanlık firması tarafından hazırlanacak Marka Değerlendirme Raporu ve Satın Alma Sözleşmesi tutarı dikkate alınarak Bakanlık tarafından değerlendirilir.

Ticaret Bakanlığı tarafından verilen fuar katılım, yurtdışı birim, marka ve tanıtım, markalaşma ve Turquality, tasarım, yurtdışı markası satın alma destekleri için size yardımcı olmamızı isterseniz lütfen hemen Boyer Hukuk Bürosu ile iletişime geçin.